Thuis Gezocht
In Roosendaal maakte het Nacht Club team twee keer een hele nacht mee, buiten op straat in het centrum en bij het station. Ze kwamen erachter hoe groot de verschillen zijn tussen de werelden van dag en nacht. Dat weten we, we kennen zelfs de uitspraak ‘een verschil van dag en nacht’. Maar we beseffen het niet. Lees hier hoe een verthuisteam transformeerde naar een Schemerclub.
‘Heb je die mensen in de roze pakken al gezien?!” Roept een jongen terwijl hij wild aan komt rijden op een scooter in het Emile van Loonpark. Het is maandagavond, hij heeft hen zien sjouwen met huisraad, een kistje, een paar stoelen, kaarsen. Ze hebben een kleed uitgerold in het park. In de spontane huiskamer neemt de jongen plaats, zijn vrienden staan eromheen met scooters die veel lawaai maken. Ze zijn druk in gesprek, over thuisgevoel of het gebrek daaraan. Na een uur breekt de club op en verhuist verder, naar het pleintje voor het casino. Een man gaat op de stoel zitten met z’n blik bier. Hij vertelt over ‘het leven’ en dat hij geen huis heeft maar wel de enige officieel geregistreerde dakloze van Roosendaal is. Hij pakt zijn trompet en begint te spelen.
Op maandag 11 juli 20.00 uur begon de 24-uurs estafette van De Nacht Club Verthuisploeg. Een nacht en dag lang liep een wisselende samenstelling van ambtenaren, wijkprofessionals, ontwerpers en spontane bewoners met een mobiele huisraad door de wijk “het Centrum” van Roosendaal. Ze ontmoeten chillende jongeren, daklozen, autocrossers, horeca-eigenaren, arbeidsmigranten, pensionado’s, winkelaars, afvalprikkers, spelende kinderen, cipiers en agenten.
Thuis.
Dat is “niet de hele tijd in de gaten gehouden worden” blijkt uit gesprek met de jongeren in het park. Dat is op maandag je hart kunnen luchten bij je collega’s over een bewogen werkweekend. Dat is iets terug kunnen doen voor de samenleving waar je in woont, volgens een spontaan meelopende jongere. Dat is “Not much, just my girlfriend” volgens een arbeidsmigrant uit Polen. Drie mannen zitten op een verlaten plein, ze missen Marokko, maar zolang het plein schoon is en ze hier na een lange dag of lang leven werken even kunnen uitrusten, voelen ze de vrijheid. Net als de kinderen die het plein omschrijven als “onze hele grote voortuin”.
Alle mensen waar we al twee jaar over zeggen dat we ze willen spreken hebben we nu in één nacht gesproken.
Pascal Collard, onderzoeker namens de gemeente
En een gebrek aan thuis?
Vandaag ontslagen worden in Limburg om op dezelfde dag een baan en onderkomen in Roosendaal te vinden. “But the house is shit”. Steeds vaker onverwachte gasten aantreffen in lege treinen. Een beveiliger die met tranen in de ogen vertelt over hoe hij in zijn werk steeds meer het gevoel heeft heel alert te moeten zijn wat hem ervan weerhoud mensen aan te kijken zonder vooroordelen.
Where the people smile at you, that’s home.
Stel uit Polen
Een Nederlandse vriendin, dan kan ik ook de taal en de cultuur leren. Dat wil ik graag, dan ben ik niet alleen.
Man uit Syrië
Mensen komen hier met de belofte van werk en woning, maar komen op straat te staan met niets. Wij staan machteloos als er problemen komen.
Politieagent bij het station
De estafette maakt veel los. Enthousiasme over de bijzondere verhalen, de nieuwsgierigheid onder bewoners, de totaal andere dynamiek dan bij eerder georganiseerde gesprekken door de gemeente. Het gevoel van machteloosheid is wat blijft hangen bij zowel het verthuitsteam als mensen die de verhalen aanhoren. Het is een belangrijk onderwerp, en een aanknopingspunt voor de volgende Nacht Club.
De Verthuisploeg is de eerste interventie van team Roosendaal die deelnemen aan De Nacht Club Academie met ontwerper Lotte de Haan. Met de nacht als inspiratie werken professionals aan openhartige ontmoeting in hun wijk. Eind augustus volgden de eerste interventies van teams Rotterdam Charlois, Hoogvliet en Eindhoven.
Teamleden: Gemeente Roosendaal onderzoeker/kennismakelaar Marij Quirijnen, verbinder/adviseur Marcel Schoones, beleidsadviseur Sabina de Bruijn, onderzoeker Pascal Collard adviseur woningcorporatie Alwel Monique Bruijns. Clubleden van het eerste uur: Rob Lips, Benjamin Scheltema, Najib Bensiali, Marco van Belle, Olivia Kop, Niek, Yvonne Berends, Rozemarie van Loon – Linders.
Benieuwd hoe teamleden ervaren om met De Nacht Club
te werken en het zich eigen maken? Luister hier de podcast van
Roosendaal Spreekt Roosendaal Doet.
Schemerlijn, doorverbinding tussen dag en nacht
De wereld van dag en nacht liggen mijlenver uit elkaar. Het team besluit om voor hun nieuwe Nacht Club een Schemerlijn aan te leggen. Een telefoonlijn tussen bewoners van de nacht, zoals dak- en thuislozen en arbeidsmigranten, en de mensen van de dag, zoals beleidmakers. Dat was nogal confronterend, voor beide kanten.
Ontwerper Lotte de Haan en haar team van ambtenaren en professional luisterden naar de verhalen van wie ze tegenkwamen in de nacht. We lichten er één uit:
Over een medewerker van het station die elke nacht tussen twee en vier de stationshal leeg moet maken. Maar op de nacht dat het team wakker bleef was daar een moeder met haar tienjarige dochter. Na ruzie van huis gegaan, maar de laatste trein gemist naar een warme en veilige slaapplek. De medewerker van het station moet ze eruit zetten, maar omdat er een kind bij is doet hij dat niet. Hij wil zijn baan niet kwijt, toch kiest hij er voor de regels niet precies na te leven. De stationsbeambte volgt zijn moreel kompas, zodat een moeder en kind iets warmer kunnen slapen. Laat de nacht ons vertellen wie we zijn.
“Why put value for money?” I want to asked you this question.
Vraag aan de dag van arbeidsmigrant uit de nacht
“Moet je morgen niet werken? Waarom ben je hier?” Het valt me op hoe achterdochtig en oordelend de vragen zijn uit de dag aan mensen in de nacht.
Observatie ontwerper Lotte
Ik besef me na ontmoetingen in de nacht; wij zijn als professionals onderdeel van het probleem.
Adviseur Marcel
Schemerclub
Begin december vertelt het team zelf de nachtverhalen die hen het meest hebben geraakt door aan collega professionals van beleid en uitvoering die werken bij gemeente en woningcorporatie. Zoals het verhaal over van een stel dat strandde op weg naar Parijs en niet binnengelaten werd in het hotel. Over de moeder en het kleine meisje dat op het station moesten slapen. En over een jongen die zei dat de drugsdealer eigenlijk de enige was die altijd tijd voor hem had. Ze doen dat overdag, maar in nachtelijke setting. Ze dagen collega’s uit om onderdeel te worden van hun ‘schemerclub’. In de Schemerclub leer je dat je niet altijd op systemen kunt vertrouwen. Soms is het bewolkt en kun je niet op de sterren varen, en dan heb je alleen je menselijke morele kompas. Wat betekent dit voor de manier waarop we (samen)werken?
“Er zullen nu eenmaal altijd apartelingen zijn die niet in de regeltjes passen” Ik probeer in grijs gebied altijd voor mensen te kiezen boven regels. Dat is ook een visie vanuit hogerop.
Medewerker WijZijn
Als je een dakloze geld geeft, ben je eigenlijk net zo erg als de dealer. “Believe me, I can know it”
Bewoner die spontaan meedoet
Wat maakt dat we ons niet meer kwetsbaar durven op te stellen? We zeggen niet “ik weet het niet” maar; “dat is niet mijn taak”.
Manager
Op een matje, buiten in de kou, bril af, maar met slaapmasker op. Echt uit mijn comfortzone. Maar door het ongemak kwamen we toch eerder tot de kern van het gesprek en “hoef je niet al die officiële lagen af te pellen.”
Beleidsadviseur gemeente
Resultaat & doorwerking:
Steeds meer mensen worden lid van de Schemerclub. De gemeente gaat de Schemerclub breder inzetten bij het versterken van de relatie tussen gemeente en stad, en de uitvoering van het collegeakkoord. Social design wordt daarin een belangrijke werkwijze. De gemeente werft op dit moment een in-house social designer om mee te werken aan de ambitie voor een betrouwbare en gastvrije gemeente.
De Nacht Club Academie
De Nacht Club Academie combineert leren en ontwerpen in en voor de praktijk. Een plek voor ambtenaren, wijkprofessionals, bewoners en ontwerpers om samen vorm te geven aan ontmoeting in de wijk. Rond vragen als: hoe werk je samen aan fijne, veilige en vertrouwde wijken? Welke handvatten biedt social design, en welke inspiratie biedt de nacht bij het creëren van openhartige en gelijkwaardige ontmoeting?.
Meedoen met jouw wijk? Join the Club!